چرا بهداشت دهان و دندان مهم است؟ 

با وجود آنکه ما از میزان اهمیت بهداشت دهان و دندان آگاهیم، دهان ما همچنان در حاشیه‌ی مباحث مدرن مربوط به سلامتی و تندرستی باقی مانده است. با نگاه به روشی که ما عملاً برای مراقبت از دندان‌های خود به کار می‌بریم می‌توان دریافت که بهداشت دهان و دندان در نظر ما مقوله‌ای فاقد اهمیت است. حقیقتی که به وضوح در زیر پوششی از روش‌های ارتودنسی و سفیدسازی دندان پنهان شده است.

امروزه پوسیدگی دندان امری چنان رایج است که ما آن را طبیعی می‌پنداریم. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، 60 تا 90 درصد از دانش‌آموزان دبستانی در کشور‌های توسعه یافته دچار پوسیدگی هستند. پوسیدگی دندان شایع‌ترین بیماری مزمن در ایالات متحده است و 42 درصد از کودکان دچار پوسیدگی دندان‌های شیری هستند. از سال 2013 تا 2014، 26000 کودک بین پنج تا نُه سال در انگلستان برای انجام بیهوشی عمومی جهت انجام درمان‌های دندانپزشکی بستری شدند.

علت اهمیت بهداشت دهان و دندان

دندان‌های کج نیز، که به آن بد جفت‌شدگی دندان‌ها هم گفته می‌شود، کودکان ما را آزار می‌دهند. قریب به چهار میلیون کودک در ایالات متحده از سیم‌کشی دندان جهت مرتب شدن ردیف دندانی استفاده می‌کنند. در بین سال‌های 1982 تا 2008، تعداد کل افراد دارای ارتودنسی دو برابر شده که در بزرگسالان رشدی 24 درصدی داشته است. اگر شانس بیاورید و با دهانی دست‌نخورده به سن بلوغ برسید، افزایش سن شما احتمالاً با درد دندان عقل همراه خواهد بود.

آمار و ارقام مربوط به بیماری‌های بهداشت دهان و دندان حقیقتاً سرسام‌آور بوده و حاکی از وجود یک اپیدمی سلامت مدرن در جامعه‌ی ماست که از کودکی آغاز شده و تمامی زندگی ما در بزرگسالی را در بر می‌گیرد.

در طی چند سال اخیر، برای من کاملاً آشکار شده است که به عنوان یک دندانپزشک بر روی موارد نادرستی تمرکز کرده بودم. تا کنون عمده تمرکز دانش دندانپزشکی بر مبنای درمان بیماری‌ها و نه پیشگیری از وقوع آن‌ها بوده است. سیل کودکان و بزرگسالانی که با دهان‌های بیمار، مدام به درمان‌های دندانپزشکی سرازیر می‌شوند و هر روز و هر روز وضع به همان منوال پیش می‌رفت. بیماری‌های دهان و دندان همچنان ادامه خواهند داشت، و فرقی نمی‌کند که چه تعداد دندان پر کرده، یا چه تعداد دندان عقل را کشیده داریم.

دیدن کنید: طراحی مطب دندانپزشکی

ما به درمان جدیدی نیاز نداریم که با آن، مشکل را پنهان کنیم؛ ما به یک راه حل اساسی احتیاج داریم. حقیقت تلخ آن است که تمامی این شرایط تنها به خاطر رژیم غذایی غلط اتفاق می‌افتند. در مجله دنومان قصد داریم مبتنی بر کتاب “رژیم غذایی دهان و دندان” به معرفی الگویی جدید بپردازد که به افراد مختلفِ دارای روش زندگی متفاوت، نحوه‌ی پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان تنها از طریق تغییر رژیم غذایی را آموزش دهیم.

با پیروی از توصیه‌های غذایی که با مطالعه روی تغذیه‌ی انسان، اِپی‌ژنتیک و طب خوراکی به آن‌ها دست یافته‌ایم، بهترین قدم ممکن را به سمت ارتقای بهداشت دهان و دندان و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمنی نظیر دیابت، بیماری‌های قلبی، و سندرم روده تحریک‌پذیر بر خواهید داشت.

تمرکز ما بر روی درمان منجر به درک ضعیف ما از چگونگی ارتباط میان بیماری‌های دهان و دندان و بدن، سلامت و تندرستی انسان گردید. در واقع، هر آنچه که برای دهان مفید است برای سایر اعضای بدن نیز مفید خواهد بود. برنامه‌ی غذایی ارائه شده در کتاب “رژیم غذایی دهان و دندان” نه تنها منجر به پیشگیری از بیماری‌های دهان می‌گردد بلکه از ایجاد بیماری در استخوان‌ها، روده، سیستم ایمنی و مغز شما نیز پیشگیری می‌کند. با پیروی از توصیه‌های ارائه شده در مقالات مجله دنومان، شما خود را برای یک عمر سلامتی و تندرستی آماده خواهید کرد.

رژیم غذایی در حفظ بهداشت دهان و دندان

با بررسی اجمالی فسیل‌های دندانی انسان، تجربه‌های نوین ما در مواجهه با بیماری‌هایی نظیر پوسیدگی و کج شدگی دندان در چشم‌اندازی دقیق‌تر قرار خواهند گرفت. برای انسان‌شناسان، فک‌ها و دندان‌ها به مثابه یک ماشین زمان هستند که ما را به عمق تاریخ بشریت می‌برند. استخوان و دندان‌های فک پایین محکم‌ترین بخش‌های بدن ما هستند، بخش‌هایی که احتمالاً در فسیل‌ها سالم باقی می‌مانند. بنابراین، بخش اعظم دانشی که ما در رابطه با اجدادمان داریم بر اساس بررسی دندان‌های آن‌ها پس از مرگ (بررسی فسیل‌های دندانی) شکل گرفته است. دانشمندان از طریق بررسی دهان‌های باستانی قادر هستند که جزئیات پیچیده‌ی مربوط به خویشاوندان بسیار دور ما را بازسازی نمایند. جزئیاتی همچون رژیم غذایی آن‌ها.

فسیل‌ها به ما می‌گویند که بیماری‌های دهان و دندان در میان مصریان باستان وجود داشته اما نادر بوده و بیشتر آن‌ها دندان‌هایی کاملاً صاف و مرتب داشته‌اند. میزان حفرات دندانی یا بیماری‌های لثه در دهان‌های شکارچی-گردآورندگان عصر می‌ان‌سنگی صفر یا بسیار کم بوده است. باستان‌شناسان اخیراً با بررسی بومیان استرالیایی ساکن در منطقه‌ی شکارچی-گردآورنده مشاهده کردند که این بومیان فاقد هرگونه بیماری دهان و دندان بوده‌اند. همین موضوع در جوامع دیگری در سراسر دنیا نیز مشاهده شده است. جوامعی چون: مردم آمریکای شمالی، سرخپوستان آمریکای جنوبی، و قبایل آفریقایی کوچ نشین.

انسان‌شناسان مشاهده کرده‌اند که فک انسان یک ساختار انعطاف‌پذیر است که در پاسخ به نیاز‌های مربوط به غذا خوردن، دستخوش تغییر می‌گردد. به هر حال گسترش سرعت زوال مدرن فکِ گونه‌ی بشر امری امری نگران‌کننده است که نیاز به بررسی دارد.

دیدن کنید: تعمیر تجهیزات دندان‌پزشکی

پیدایش بیماری‌های دهان و دندان – به معنای امروزی- دقیقاً پس از انقلاب صنعتی به وقع پیوسته است. یعنی درست زمانی که غذا‌های فرآوری‌شده در جوامع مدرن رواج یافتند. دهان‌های ما هزاران هزار سال صحیح و سالم بودند، اما با ظهور سیستم غذایی صنعتی، ناگهان به طور قابل توجهی دچار تغییر شدند.

مشکلات دهان و دندان، به ندرت در طبیعت اتفاق می‌افتند. مشکلات امروزی ما دررابطه با دندان‌های پوسیده و قوس‌های دندانی کج، نشانه‌ای از انحطاط غیرطبیعی گونه‌ی ما (گونه‌ی انسان) است که از نقطه‌نظر زمین‌شناسی، در یک چشم بر هم زدن ظاهر شده است. پس از ظهور ؤزیم عذایی مدرن، تنها یک نسل طول کشید تا پوسیدگی و کجی دندان پدیدار شود. به محض اینکه ما غذایمان را تغییر دادیم، دهان‌های ما نیز شروع به تغییر کردند.

بهداشت دهان و دندان با مسواک و نخ دندان

ضرب‌المثلی قدیم هست که می‌گوید: کسی که “سرش روی شانه‌هایش قرار دارد”، معمولاً باهوش، منطقی و سر به زیر است. به نظر می‌رسه این دیدگاه ریشه در این نگرش ساده دارد که ذهن‌های مستدل نیازمند مغز‌های قوی هستند. دندان‌ها یکی از بهترین نشان‌گر‌های سلامت هستند زیرا آن‌ها درباره‌ی اساس جمجمه، مغز و راه تنفس ما سخن می‌گویند. علت آنکه ما انسان‌ها جذبِ افرادی با دندان‌های جذاب می‌شویم همین است. یک لبخند جذاب معمولاً با چهره‌ی مربع‌شکلِ کلاسیکِ دارای گونه‌های برجسته و استخوان‌های فکّی همراه است که می‌تواند دندان‌های صاف، جمجمه‌های مقاوم، راه‌های تنفسی خوب و ستون فقرات مستقیم را در خود جای دهند. همین ویژگی‌هاست که ما را مجذوب چهره‌ی بازیگران مشهور می‌کند.

با وجود وسواس غیرقابل انکار ما نسبت به دندان‌های خوب، وضعیت بسیاری از دهان‌های ما فاجعه‌بار است. اگر دندان‌ها بدشکل باشند، معمولاً سایر ساختار‌های چهره نیز بدشکل خواهند بود. وجود دندان‌های کج، نشان‌دهنده‌ی رشد ناقص استخوان‌های فک بالا و پایین ماست. این دو فک نه تنها محل استقرار دندان‌های ما هستند بلکه ساختار‌های حیاتی ما نظیر راه‌های تنفسی، عروق و پایه‌ی اسکلتی مغز را نیز در بر دارند. با نگاه انداختن به کودکانِ امروزی احتمالاً شاهد صورت‌هایی دراز و لاغر و شانه‌هایی افتاده خواهید بود. به‌هم‌فشردگی دندان‌های فک بالا نشانه‌ی وجود کامی باریک است که که به فضای مجرا‌های تنفسی بینی تجاوز کرده است. این امر می‌تواند منجر به خمیدگی مجرای مذکور و تنفس از دهان گردد.

دهان نقش دروازه‌ی طبیعی ورود به بدن را بازی کرده و مدخلی است که مواد غذایی از طریق آن، سلامتی ما را شکل می‌دهند. تا همین اواخر، ارتباط دهان با بدن در بهترین حالت مبهم و از هم گسسته بود. اما عجیب است که تحقیقات جدید نشان‌دهنده‌ی رابطه‌ای عمیق میان این دو است. در دهه‌های گذشته، استفاده از فناوری توالی ژن باکتریایی نشان داده است که عدم تعادل باکتریایی که هنگام پوسیدگی دندان در دهان ما آغاز می‌شود در کل سیستم گوارش و بدن ما منعکس می‌گردد.

دی‌اِن‌اِی ما، که زمانی تصور می‌شد آخرین واژه در سلامت و زندگی ما باشد، عمیقاً به محیط زیست ما پاسخ می‌دهد. حوزه‌های نوظهور اِپی‌ژنتیک نشان می‌دهند که چگونه می‌تواند مولکول دی‌اِن‌اِی را بدون ایجاد تغییر در کدگذاری آن، از طریق اثرات ناشی از محیط اطراف تغییر داد. مهم‌ترینِ این عوامل محیطی غذایی است که می‌خوریم. معجونی از پیچیدگی‌های ژنتیکی – بر مبنای تأثیر متقابل پیام‌های اپی ژنتیک در غذای ما، ژن‌های جمعیت میکروبی ما و کد ژنتیکی ما – سلامتی و طول عمر ما را تعیین می‌کند.

دیدن کنید: بازاریابی و برندسازی کلینیک دندانپزشکی

وجود بیماری‌های دهان و دندان پیامی به شدت واضح است مبنی بر اینکه مشکلی اساسی در کلّ بدن وجود دارد. دهان شما بنیان سلامت شماست و بدن شما دقیقاً همانطور با شما رفتار خواهد کرد که شما با دهانتان رفتار می‌کنید.

اما بی‌میلی ما نسبت به معاینات دوره‌ای دهان و دندان و تمرکز ما روی درمان به جای پیشگیری، منجر به غفل از این امر می‌گردد که بیماری‌های دهان و دندان، هشداری برای سایر مشکلات قریب‌الوقوع در سلامت ماست.

جامعه خود را طوری آموزش داده است که دهان را به عنوان بخشی جداگانه از سلامتی و بدون هیچ اثر واقعی بر تندرستی ما فرض می‌کند. در نتیجه، حرفه‌های پزشکی و دندانپزشکی به عنوان نهاد‌های مجزا و متفاوت کار می‌کنند. سیستم بهداشت و درمان ما به سیلو‌هایی تقسیم شده است: دندانپزشکان به درمان دهان، متخصصان گوارش به درمان معده، متخصصان مغز و اعصاب به درمان مغز و. . می‌پردازند. ما نیز به عنوان افراد جامعه، با بدن خود طبق همین تقسیم‌بندی برخورد می‌کنیم.

ما به بیماری‌های مزمن و مربوط به سبک زندگی که در حال شدت گرفتن هستند – یعنی بیماری‌هایی نظیر دیابت نوع 2، چاقی، و بیماری‌های قلبی – با چرخه‌ی خودتکثیرشونده‌ی دارو و جراحی رسیدگی می‌کنیم. پزشکان عمومی برای تجویز قرص برای دیابت نوع 2 آموزش دیده‌اند، بنابراین، همانند آنچه در مورد بیماری‌های دهان و دندان نیز به آن اشاره شد، به راحتی می‌توان از این واقعیت غافل شد که دیابت نوع 2 ممکن است ناشی از رژیم غذایی مدرن باشد. تقریباً ده درصد آمریکایی‌ها، یعنی 29 میلیون نفر، دیابت دارند. اما در حالی که پزشکان و صنعت داروسازی تلاش می‌کنند تا درمان‌های جدید ارائه کنند، مواد غذایی فرآوری شده که در سال 1965 در مقیاس قابل توجهی وارد عرصه مواد غذایی شدند، هم‌اکنون 70 درصد از 600 هزار نوع ماده‌ی غذایی موجود در آمریکا را تشکیل می‌دهند.

دیدن کنید: گارانتی تجهیزات دندان‎‏پزشکی

نگران‌کننده‌ترین موضوع در رابطه با بیماری‌های مزمن، کاهش مداوم سن ابتلا به آ‌ن‌هاست. ما گرفتار اختلالات گوارشی (اختلالاتی چون بیماری‌های کرون روده، و سندرم روده تحریک‌پذیر)، بیماری‌های خودایمنی (نظیر بیماری سلیاک، ‌ام اس و آرتریت روماتوئید) یا سایر مشکلات سیستم عصبی مرکزی (مثل اوتیسم، ADHD و زوال عقل) هستیم که تمامی آن‌ها، به طور قابل توجهی متأثر از رژیم غذایی هستند. روش درمان مدرن برای هر یک از این بیماری‌ها آن است که پس از تشخیص بیماری، بیمار نزد متخصص مربوطه فرستاده شود. آن متخصص در اغلب موارد دارویی را تجویز می‌کند که فقط این علائم را مدیریت کند و علت اصلی را درمان نکند.

با پیگیری دنومان در زمینه بهداشت دهان و دندان فراخواهید گرفت که چگونه خواص درمانی تغذیه‌ای ذاتی و قدرتمند غذا‌های طبیعی را تحت کنترل خود درآورید. به جای ورود به چرخه‌ی مدیریت بیماری و علائم آن، شما روش‌های ساده‌ی خلق یک رژیم غذایی لذیذ و مغذی را خواهید آموخت.